थंड दाब पद्धत म्हणजे काय?

थंड दाब पद्धतीत बियाणे, फळे, कडधान्ये किंवा भाज्यांमधून तेल, रस किंवा पोषणतत्त्वे कोणत्याही उष्णतेचा (१२०° फॅरेनहाइटपेक्षा कमी) वापर न करता काढली जातात. यामुळे त्यामध्ये असलेले जीवनसत्त्वे, खनिजे, एन्झाईम्स आणि प्रतिऑक्सिडंट्स नैसर्गिक स्थितीत जतन राहतात. पारंपरिक उष्णतेवर आधारित पद्धतीत पोषणतत्त्वे नष्ट होतात, तर थंड दाब पद्धतीत ती पूर्णपणे सुरक्षित राहतात.

थंड दाब पद्धतीचे फायदे

१. जास्तीत जास्त पोषण

थंड दाब पद्धतीतून निघणारे तेल किंवा रस जीवनसत्त्वे, खनिजे आणि एन्झाईम्सने परिपूर्ण असतात. त्यामुळे शरीराला हवे असलेले सर्व पोषक घटक मिळतात आणि आरोग्य टिकून राहते.

२. नैसर्गिक चव आणि सुवास

ही पद्धत फळे, भाज्या आणि बियांचे मूळ स्वाद आणि सुवास जतन करते. त्यामुळे जेवणात रुचकरपणा आणि नैसर्गिक चव अनुभवायला मिळते.

३. आरोग्य सुधारणा

थंड दाबाने मिळालेल्या तेलामुळे पचन सुधारते, शरीरातील अपायकारक द्रव्ये बाहेर टाकली जातात आणि पोषण शोषण अधिक चांगले होते. हे हृदय, मेंदू, पचनसंस्था आणि रोगप्रतिकारक शक्तीसाठी अत्यंत लाभदायक ठरते.

४. दीर्घकाळ टिकणारी ताजेपणा

या पद्धतीत ऑक्सिडेशन आणि खराब होण्याची प्रक्रिया कमी होते. त्यामुळे तेल, रस किंवा उत्पादने जास्त दिवस ताजी राहतात.

५. रसायनमुक्त आणि शुद्ध

थंड दाब पद्धतीत कोणतेही रासायनिक पदार्थ, संरक्षक किंवा कृत्रिम उष्णता वापरली जात नाही. त्यामुळे मिळणारे उत्पादन पूर्णपणे नैसर्गिक आणि शुद्ध असते.

थंड दाब पद्धतीतून तयार होणारी उत्पादने

थंड दाब तेल

शेंगदाणा तेल, तीळ तेल, सूर्यफूल तेल, नारळ तेल, मोहरी तेल, आळशी तेल, काळे जीरे तेल इत्यादी.

थंड दाब रस

ऊसाचा रस, डाळिंबाचा रस, संत्रा, सफरचंद, गाजर, बीट, पालेभाज्यांचे रस.

इतर उत्पादने

काही ठिकाणी मसाले, औषधी वनस्पतींचे अर्कही थंड दाब पद्धतीने तयार केले जातात.

आरोग्यासाठी उपयोगी फायदे

• हृदयाचे आरोग्य : या तेलांमधील चांगले चरबी घटक व प्रतिऑक्सिडंट्स कोलेस्टेरॉल कमी करतात आणि हृदय मजबूत ठेवतात.
• मेंदूसाठी पोषक : ओमेगा-३ व इतर घटक मेंदूची कार्यक्षमता आणि स्मरणशक्ती वाढवतात.
• रोगप्रतिकारक शक्ती : जीवनसत्त्व ई, प्रतिऑक्सिडंट्स आणि इतर पोषणतत्त्वे शरीराला रोगांपासून वाचवतात.
• त्वचा व केसांची काळजी : नारळ तेल, आर्गन तेल, तीळ तेल त्वचेला पोषण देतात, कोरडेपणा कमी करतात व केसांना मजबुती देतात.
• पचन सुधारणा : नारळ तेलासारख्या काही तेलांमध्ये सूक्ष्मजीवरोधी गुणधर्म असतात जे आतड्यांचे आरोग्य सुधारतात.

थंड दाब पद्धती का निवडावी?

आजकाल बाजारात शुद्धतेच्या नावाखाली रासायनिक प्रक्रियेतून तयार झालेले तेल सहज मिळते. पण त्या तेलांमध्ये पोषण कमी असते आणि दीर्घकाळ वापरल्यास आरोग्यावर परिणाम होतो. त्याऐवजी थंड दाब पद्धतीने तयार झालेले तेल निवडल्यास आपल्याला शुद्ध, पौष्टिक आणि आरोग्यदायी पर्याय मिळतो.

निष्कर्ष

थंड दाब पद्धत ही निसर्गाची खरी देणगी आहे. यातून आपल्याला मिळणारे तेल, रस आणि इतर उत्पादने आरोग्यासाठी उपयुक्त, पोषणमूल्यांनी समृद्ध आणि नैसर्गिक चव व सुवास जपणारी असतात. त्यामुळे आपल्या आहारात थंड दाब तेल व रसांचा समावेश करणे ही एक उत्तम जीवनशैली ठरू शकते.